|
"Bleek" By: fledder Site: Homepage De jongen zit op het aanrecht en kijkt naar de vader. Met kalme vastberaden bewegingen wordt prei in dunne schijfjes gesneden en paprika van hart en steel ontdaan. De vader werkt beheerst. Hij proeft niet, zoals zij zou doen. Wanneer zij kookt, danst en vecht ze onhandig met de ingrediënten. Als de keuken van hem is, heerst er orde. Messen, lepels en kruiden binnen handbereik, vlees en groenten op volgorde naast elkaar op het grote betonnen aanrecht. Orde is controle, controle is macht. De jongen kijkt naar de grote handen, die zonder zichtbare moeite de scherpe messen hanteren, de dikke stukken biefstuk kruiden en niet terugdeinzen voor spetterend vet of druppels kokend water. Roerloos kookt de jongen met de vader mee. In gedachten volgt hij de handen van het rode vlees, naar de boter die sissend smelt in de pan, naar de houten lepel die even roert in de borrelende saus. De jongen schrikt van haar stem. Met hoge stem zingt zij een lied dat hij niet kent. De melodie beweegt door de kamer en gaat de trap op. De vader staat stil. Zijn ogen volgen de stem en hij fronst. De handen hangen doodstil in de lucht, tot het zingen stopt. Wanneer ze verder gaan is hun vloeiende ritme verdwenen. Ze raken per ongeluk een hete pan en de vader vloekt. De jongen rilt. Plotseling is de keuken kil en het stenen aanrecht koud onder zijn billen en handen. De saus lijkt harder te borrelen en het vlees knettert fel. De jongen duwt zich van het aanrecht af en rent de kamer in. Ze heeft de gordijnen al gesloten en overal kaarsen aangestoken. De vlammen maken onrustige schaduwen op de gele muren en het wollige tapijt. In de grote kerstboom hangen hardroze kerstballen. De kleur komt terug in de bos bloemen op tafel en de linten die om de stoelen zijn gewikkeld. Ze heeft zelfs hardroze kaarsen weten te vinden. De kleur is een constante herinnering aan wat hij al weet, net als het gezang waar zij op onverwachte momenten in uitbarst. De jongen loopt de trap op. In het tapijt op de treden zitten kleine, vierkante putjes van haar hakschoenen. Het zijn haar mooiste, die ze voor zulke bijzondere gelegenheden bewaart, dat ze acht jaar in de kast hebben gestaan. De hele middag heeft zij het lopen geoefend: wankele rondjes door de kamer, wiebelend de trap op en af tot haar passen elegant waren. Vanavond zal zij ze dragen naar het feest. Met zijn vingers wrijft de jongen over het platgedrukte tapijt tot alle putjes zijn verdwenen. De jongen kijkt naar de vader, die niet opkijkt van zijn bord. Hij eet met grote happen, eerst aardappel, dan groenten, vlees en een slok wijn. Hij zwijgt en eet als altijd. Alsof er niets aan de hand is. De jongen kijkt naar haar door de wolken stoom die van de schalen slaan. Ze eet vrolijk, met kleine hapjes van alles wat. Haar hoofd wiegt op muziek die alleen zij hoort en als ze kauwt staart ze voor zich uit met een kleine glimlach om haar lippen. Ze nipt van haar wijn, veegt haar mond af met een roze servet en schept een tweede keer op. Nog niet een keer heeft ze geprobeerd een gesprek te beginnen. Ze heeft hem niet voorzichtig gevraagd naar school, of de vader een compliment gegeven over het eten. Natuurlijk wil hij niet dat ze hem iets vraagt, hij zou haar bij elke vraag zwijgend aanstaren tot ze wegkijkt, maar ze zou het moeten proberen. Dat zijn de regels. De stilte ruist in zijn oren. Hij kijkt naar zijn bord. Zijn mes trilt als hij doperwtjes op zijn vork probeert te schuiven. Hij knarst met zijn tanden om de stilte niet te hoeven horen en houdt zijn ogen gericht op zijn bord, dat maar niet leeg lijkt te raken. Ze giechelt. De jongen kijkt op en ook de vader staart naar haar, zijn vork nog voor zijn mond en zijn ogen groot van verbazing. Haar hoofd steunt op haar hand. In de andere hand houdt ze een mandarijnenschil, die ze uitknijpt bij de brandende kaars. De vlam vonkt en knettert van het sap en ze giechelt weer. Bevend legt de jongen zijn bestek neer. Zo kalm als hij kan, loopt hij de kamer uit, de gang door, naar de wc. Hij sluit de deur, gaat op zijn knieën zitten, omklemt de bril met beide handen en geeft over. Hij ziet haar dansen op het feest, in de armen van de ander. Lachend dansen ze rondje na rondje, zij zingt en ander zingt mee en tilt haar op. Ze zegt: "Ik heb een zoon." De ander lacht en zegt: "Hij mag me papa noemen." De jongen snakt naar adem. Met ongecontroleerde golven blijft zijn maaginhoud naar buiten komen. In zijn oren echoot haar hoge lachje nog na. Hijgend gaat hij tegen de koude muur zitten. Zijn hoofd draait. Het zure slijm bijt in zijn keel en neus. "Lieverd, is alles in orde?" Hij hoort hoe ze de gang inloopt en de deur probeert te openen. "Doe eens open." Ze jongen houdt zich stil. Uit de kamer klinkt de lage stem van zijn vader. Ze vraagt nog een keer of alles in orde is, maar als het stil blijft loopt ze de kamer weer in. Langzaam komt de jongen overeind. Op de tast spoelt hij de wc door en weet hij de kraan aan te zetten. Hij houdt zijn gezicht in de koude straal en spoelt zijn mond en neus tot de zure smaak verdwenen is. Koude druppels lopen via zijn gezicht zijn nek in. Hij richt zich op en opent zijn ogen. Tussen zwarte vlekken door ziet hij zichzelf in de ronde spiegel. Zijn witte haar plakt op zijn hoofd. Langzaam trekt een rode blos weg van zijn bleke wangen. Hij kijkt zichzelf aan, kijkt naar zijn lichtblauwe irissen, de pupillen die zich aanpassen aan het licht. 'Controle', denkt de jongen en haalt diep adem. Buiten is het donker. De jongen doet het licht aan en sluit de gordijnen. De muren van zijn kamer zijn wit, het vloerkleed en de gordijnen donkerblauw. Posters en speelgoed waar hij niet meer naar omkeek, heeft hij al lang geleden weggegooid. Op de vensterbank staat alleen een kleine, groene varen. Boeken staan in alfabetische volgorde op de planken en kleding ligt gestreken in zijn kast. Hij gaat op zijn knieën zitten en haalt zijn scheikundedoos onder zijn bed vandaan. Het was een cadeau van de vader, na een van zijn zakenreizen. Plastic doosjes gevuld met poeder in felle kleuren en reageerbuisjes met geheimzinnige vloeistoffen die, zoals hij al snel ontdekte, samengevoegd vrij onschadelijke reacties veroorzaken. De jongen pakt een twee schoenendozen onder zijn bed vandaan. In de een zitten jampotjes waarin hij een uitbreidingsset van schoonmaakmiddelen heeft verzameld. Codes op witte labels geven aan wat de nieuwe inhoud is. In de andere doos zitten spullen van haar: een rood kousje, een nagelvijl, het krokodillenleren tasje uit Brazilië en een ouderwetse parfumverstuiver. De jongen houdt ervan naar haar te kijken als zij haar verloren spullen zoekt. Dan leegt ze elke kast in huis en doorzoekt alle laden en manden, tot ze weet dat hij het moet hebben. Dan kijkt ze naar hem en hij naar haar en dan wil ze er om vragen of er iets van zeggen. In plaats daarvan begint ze de laden en kasten weer in te ruimen, zodat ze klaar is voor de vader thuiskomt. Soms legt hij het terug, vaak ook niet. Dat waren de regels. De jongen pakt de parfumverstuiver en schuift de doos terug. Op zijn bureau stelt hij de jampotjes, doosjes en lege buisjes op. De codes fluisterend, begint hij met een pipet en een glazen staafje vloeistoffen en poeders met elkaar te mengen. De scherpe lucht uit de potjes jeukt aan zijn neus, maar hij werkt onverstoorbaar verder. Orde is controle, controle is macht, vertelde de vader. En er was controle. De vader en hij waren de orde, hadden controle. Zij probeerde onzinnige gesprekken te beginnen en wilde lachen en huilen, maar samen zwegen ze haar chaos stil en verlamden haar pogingen. Dat waren de regels. Nu heeft zij de orde gebarsten, met haar zingen en haar giechels. Ze gaat dansen met iemand die wel lacht en antwoord geeft op haar vragen. Ze zal alles stuk maken. Zonder orde, zonder controle zal de vader zich verstoppen op kantoor. De jongen bijt op zijn lip. Zij moet bij hen blijven, vragen stellen waar hij geen antwoord op geeft en de dingen zoeken die hij verstopt. En als die ander haar niet meer wil, zal ze blijven. Hij pakt de verstuiver en knijpt in het zwarte balletje. Een wolk van kleine druppeltjes spruit uit het flesje en een zoete geur vermengd zich met de lucht van het mengsel op het bureau. De jongen ziet voor zich hoe ze van een afstandje de wolken om haar gezicht sproeit. Hij draait de verstuiver van het flesje en giet de inhoud in een apart buisje. Voorzichtig houdt hij het plastic buisje van de verstuiver in het mengsel. Er gebeurt niets. Met een pipet laat hij een druppel van de vloeistof op de palm van zijn hand vallen. Onmiddellijk begint het met een sissend geluid te branden op zijn hand. De jongen klemt zijn tanden op elkaar van pijn. Vlug veegt hij zijn hand af aan zijn broek, maar een schroeiende gevoel blijft. Als hij durft te kijken, ziet hij een rode plek waar kleine blaartjes op ontstaan. De jongen glimlacht. Haar blonde haar valt in pijpenkrullen over haar schouders. Ze zit achter de houten kaptafel en kleurt haar wimpers zwart. Haar gezicht is een masker van lichtroze poeder en haar lippen zijn donkerrood geverfd. Ze knippert met haar ogen en lacht naar zichzelf in de grote spiegel. De jongen is op de drempel blijven staan en kijkt naar haar. Ze draait zich naar hem toe en glimlacht. "Hoi", zegt ze. Hij voelt zijn hoofd rood worden en knijpt in het flesje, dat achter zijn rug uit zijn handen lijkt te glippen. Hij wil het ergens neerleggen als ze niet kijkt. "Ben je nog ziek?" Hij haalt zijn schouders op. Ze glimlacht weer en bekijkt zichzelf opnieuw in de spiegel. Als ze opstaat, glijdt de badjas van haar schouders. Ze draagt een lange, rode jurk met glitters. Als iemand uit een film, denkt de jongen. "Kun je me helpen met de rits?" Vraagt ze en draait haar rug naar hem toe. Even aarzelt hij, maar dan loopt hij naar haar toe. Ze ruikt schoon, naar lavendel van het badschuim. Voorzichtig probeert hij de rits omhoog te trekken. "Je moet het met twee handen doen." Snel stopt hij het parfumflesje in zijn broekzak en probeert met zijn andere hand de twee kanten van de rits bij elkaar te houden. Soepel glijdt de rits omhoog. Bovenaan houdt hij haar haren aan de kant, zodat ze er niet tussen kunnen komen. "Dankjewel", zegt ze. Neuriënd begint ze haar sieraden uit te zoeken. De jongen kijkt naar haar kleine handen, die gouden en zilveren kettingen bij haar hals houden, terwijl ze zichzelf in de spiegel keurt. Ze kiest er een met fonkelende steentjes. Zo, in zo'n jurk en met lange gouden krullen, is ze net een prinses. Maar dan echt en mooier, denkt hij met een zucht. "Wat is er?" Vraagt ze. "Je bent mooi." Hij schrikt er zelf van en voelt zijn hoofd weer gloeien. Ze lacht, draait een rondje en maakt een buiging. De jongen glimlacht. In de grote spiegel lacht een jongen terug. Vanavond, denkt hij, zal iedereen met haar willen dansen. Alle mannen zullen naar haar kijken en naar haar lachen. Maar ze danst alleen met die ander, rondje na rondje. Ze zegt: "Thuis is er orde." De ander lacht en zegt dat hij niet aan orde doet, maar aan lachen en huilen. Ze zegt dat lachen onzinnig is en de ander zegt: "Maar soms ook fijn." Ze zegt: "Ik heb een zoon." De ander lacht en ze gaan met z'n drieën uit eten. Hij laat zien dat hij de manieren kent en de ander zegt hoe knap dat is. En als de vader op reis is of zich verstopt op zijn kantoor, komt de ander om met hem te spelen. Samen bouwen ze kastelen van lego, verzinnen geheimen en hij vertelt over school. Ze gaan wandelen in het bos met een hond en stoeien in de kamer. De glazen rinkelen en stoelen van om, maar dat geeft niet, dat ruimen we later wel op. Als de vader thuiskomt is alles netjes en is er orde. De ander gaat weer weg, maar voor hij vertrekt slaat hij hem op zijn schouder, zoals mannen doen en zegt: "Dag Stefan, tot de volgende keer." En dat zijn dan de regels. "Wat heb je in je zak?" Geschrokken legt de jongen zijn hand op zijn broekzak. "Wat is dat?" Vraagt ze weer. De jongen haalt zijn schouders op. Ze gaat voor hem staan en slaat haar armen over elkaar. "Wat heb je gepakt?" De jongen stapt achteruit en klemt zijn hand om het flesje in zijn zak. "Geef onmiddellijk terug." In haar stem klinkt niets meer van een prinses. Hij schudt zijn hoofd en probeert haar aan te staren. Ze kijkt boos terug, maar blijft staan. "Kom op. Ik ben die kinderachtige spelletjes zat", zegt ze. De jongen perst zijn lippen op elkaar. Hij weet dat hij kan winnen, als hij maar volhoudt. Ze plant haar vuisten in haar zij, maar hij ziet de aarzeling in haar ogen. "Wat is er?" De stem slaat als een klap in zijn gezicht. Zonder haar blik af te wenden, zegt ze dat hij weer wat gepakt heeft. De vader slaat langzaam zijn armen over elkaar. "Geef het terug." De donkere ogen staan geen ongehoorzaamheid toe. Verward kijkt de jongen naar de vader. Het hoeft niet meer, weet hij dat niet? Wil hij geen nieuwe orde, geen nieuwe regels? De jongen voelt zijn hart bonzen. Hij zou weer willen overgeven, maar kan het niet. Hij schudt zijn hoofd. "Nee." Zijn stem is schor. Hij zegt het nog een keer, nu harder en beter. Hij zou willen schreeuwen. De vader loopt op hem af. De jongen stapt achteruit en probeert het flesje dieper in zijn zak te duwen. Hij botst tegen de kaptafel en flesjes en tubes vallen om. Grote handen pakken zijn armen. De jongen stribbelt en schopt om zich heen. Zijn hand drukt het zwarte bolletje van de verstuiver in en de vloeistof loopt over zijn hand. Hij gilt, maar blijft het flesje omklemmen. Een arm houdt hem vast. Ze roept zijn naam. Tranen lopen over zijn wangen. Een hand trekt aan zijn pols. Hij gilt als hij het flesje uit zijn handen voelt glijden. Met een zachte plof valt het flesje op de grond. Wanneer de vader hem loslaat, stormt hij blind naar zijn kamer. Hij gooit de deur dicht en kruipt onder de dekens. Zijn hand lijkt te branden. Hijgend probeert hij het trillen in zijn lijf te stoppen. Ver weg hoort hij de stem van de vader en zijn zware voetstappen de trap afgaan. De jongen knijpt zijn ogen dicht, drukt zijn handen op zijn oren en wacht. |
